จอห์นนี่ เดปป์: ผมแพ้ไปแล้วเมื่อ 6 ปีก่อนทันทีที่สื่อรายงานข่าวนี้

• บทสัมภาษณ์นี้แปลมาจาก Reflex CZ

เป็นไงบ้าง

สบายดีครับ คุณได้ดู—

ได้ดูหนังใหม่ของคุณหรือยังใช่มั้ย เราได้ดูทั้งสองเรื่องเลย

ไม่ ๆ นั่นคือสิ่งสุดท้ายที่ผมคิดจะถามคุณเลยล่ะ ผมจะถามว่าคุณได้ดูภาพรวมของเทศกาลนี้มั้ย ถ้าเข้าใจไม่ผิดนี่เป็นวันสุดท้ายแล้วใช่มั้ยครับ คุณมานี่ทุกวันเลยเหรอ ไม่เหนื่อยเหรอครับ

คุณสูบอะไรเนี่ย กลิ่นหอมดีจัง

ยาสูบโกลเด้น เวอร์จิเนียครับ ผมมวนเอง ใช้กระดาษมวนสีน้ำตาลเข้มที่ทำจากชะเอมเทศ ลองดูสิ เวลาลิ้นคุณสัมผัสมัน มันจะให้รสหวานออกมา เป็นรสที่น่าสนใจมาก ผมเสพติดมันจนไม่ยอมกลับไปสูบบุหรี่แบบเดิม ๆ เลย

ในหนังเรื่องมินามาตะที่คุณเอามาฉายที่เทศกาล Karlovy Vary คุณแทบไม่เหลือเค้าเดิมเลยนะ คุณรับบทเป็นช่างภาพข่าวชาวอเมริกันอย่างยูจีน สมิธซึ่งในจุดนั้นชื่อเสียงเขาก็แทบจะไม่เหลือแล้ว แต่ก็ได้รับโอกาสอีกครั้งจากนิตยสารไลฟ์ซึ่งเขาทำงานอยู่ คุณแสดงได้เหมือน ไม่เกินจริง และเคร่งขรึมมาก

เป็นหน้าที่ที่พิเศษเสมอเวลาที่ได้รับบทเป็นคนที่มีชีวิตอยู่จริงและคนที่มีความพิเศษและความสำคัญแบบดับเบิ้ลยู ยูจีน สมิธ เขาเป็นต้นแบบในวงการถ่ายภาพ เขาเปลี่ยนแปลงสิ่งต่าง ๆ มากมายผ่านงานของเขาและต้องสละหลายอย่างไป ผมต้องเล่นให้ถูกต้องเหมาะสม เขาทำให้ผมหลงใหลเพราะว่าเขาดูเหมือนผูกมิตรกับคนอื่น ๆ อยู่ตลอดเวลา แต่กลับไม่เคยมีเพื่อนที่แท้จริงสักคน มีบางอย่างในตัวเขาที่ดูเป็นคนที่เหงาอยู่ลึก ๆ เพราะว่าส่วนใหญ่เขาอยู่แต่กับความคิดของตัวเอง อยู่แต่กับวิสัยทัศน์แบบศิลปินของเขา กับภาพถ่ายของเขา และเขาก็อยากให้ทุกคนปล่อยเขาอยู่อย่างสงบ ๆ ความคิดเขาเองบางครั้งก็ทำให้เขาสติแตก ซึ่งเรื่องแบบนี้ก็เกิดขึ้นกับเราทุกคนได้เหมือนกันในบางครั้ง

แล้วตัวคุณล่ะ

มันก็เกิดขึ้นกับผมอยู่บ้างเหมือนกัน แต่ผมไม่ได้เป็นมนุษย์ลุงเท่าเขาหรอกนะ ผมยังพอมีโอกาสอยู่บ้าง แมรี่ อัลเลน มาร์โควา ซึ่งเป็นช่างภาพที่เก่งมาก ๆ และก็อัธยาศัยดีมากเริ่มงานที่แม็กนัม เอเจนซี่ เธอรู้จักดับเบิ้ลยู ยูจีน สมิธ ผมเคยถามเธอว่า ดับเบิ้ลยู ในชื่อเขานี่หมายถึงอะไร เธอบอกผมว่า “ฉันก็เคยถามเขาเหมือนกัน รู้มั้ยเขาบอกว่าไง เขาว่า “มันย่อมาจากวันเดอร์ฟูล”

แต่คุณก็เห็นด้วยกับเขาใช่มั้ย

ครับ ความฉลาดของเขา มุกตลกของเขาที่ไม่ไว้หน้าใครซึ่งทำให้ผมขำ ผมชอบนะ ในภาพรวมผมก็ชอบเขาแหละและนั่นแหละทำให้การได้เล่นเป็นเขาเป็นเรื่องที่ดี 

มินามาตะเป็นเรื่องของภัยพิบัติต่อสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในญี่ปุ่นช่วงปี 70’s ต้นเหตุมาจากโรงงานในท้องถิ่นซึ่งทำให้ผุ้คนล้มป่วยและเสียชีวิต ทุกวันนี้เรื่องสิ่งแวดล้อมเป็นปัญหาใหญ่มาก แต่บางทีก็ไม่ใช่แบบนั้น คุณเห็นด้วยกับเรื่องการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมั้ย สนใจเรื่องนี้มั้ย

ผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญ แต่ผมก็คิดว่ามันไม่ใช่เรื่องบังเอิญหรอกที่เราเห็นการเปลี่ยนแปลงอันเป็นอันตรายที่เกิดขึ้นในหลาย ๆ พื้นที่บนโลก ซึ่งบางครั้งก็นำไปสู่การสูญเสีย ทั้งเฮอร์ริเคนและอื่น ๆ อีกมากมาย ผมรู้แค่ว่าถ้าใครอยากพยายามช่วยโลกก็ต้องลงมือทำตอนนี้เลย แต่ผมก็ไม่รู้นะว่าเราจะทำให้มันกลับไปสู่สภาพเดิมเลยได้มั้ย มนุษย์เป็นเหมือนโรคร้ายของโลก เราสร้างอะไร ๆ อยู่ตลอดเวลา เราบุกรุกพื้นที่ที่ไม่ใช่ของเรา ผมว่าเราต้องร่วมมือกันให้ได้ก่อน บ่อยมากนะที่มีสักร้อยคนที่พยายามทำอะไรดี ๆ แต่มีคนคนนึงที่ไปหาประโยชน์จากตรงนั้น ทีนี้พอมันพังมันก็พังกันหมด อย่างตอนนี้คุณรู้มั้ยละว่าถ้าอยากส่งเงินไปช่วยเหลือเด็ก ๆ ที่ถูกทอดทิ้งในประเทศอื่นโดยตรงสามารถส่งไปได้ทางไหน

แล้วคุณส่งไปทางไหน

ผมไม่มีเงินมากพอจะทำแบบนั้น ถ้ามีผมคงส่งไปเองแล้ว (หัวเราะ)

คุณอำนวยการสร้างหนังอาร์ตทุนต่ำมาสองเรื่อง นี่เป็นแนวทางในอาชีพคุณตอนนี้เหรอ

บางทีผมอาจจบลงที่เป็นคนเก็บขยะก็ได้ ไม่รู้สิ แต่หนังสองเรื่องนี้มาจากการตัดสินใจร่วมกันในบริษัทของผมนะ และใช่ครับ เรากำลังเตรียมสร้างหนังอีกหลายเรื่องตอนนี้ เป็นการสานต่อเส้นทางหนังอาร์ตเหมือนเดิม

มีสารคดีบ้างมั้ย คุณดูเป็นคนชอบสารคดี

ผมชอบทำสารคดีมากเลย เรามีสารคดีเกี่ยวกับคีธ ริชาร์ดที่กำลังทำอยู่

มือกีต้าร์วงโรลลิ่ง สโตนน่ะเหรอ เขาเป็นเพื่อนคุณใช่มั้ย

ครับ

และแรงบันดาลใจหลักของตัวละครแจ็ก สแปร์โร่วด้วย

ใช่เลย คีธเป็นวัตถุดิบหลักครับ คีธกับเปเป้ เล พิว ที่เป็นตัวการ์ตูนอะครับ ตอนนี้สารคดีเรื่องคีธกำลังอยู่ในขั้นตัดต่อครับ แต่ก็ใกล้เสร็จแล้วล่ะ แล้วก็มีเรื่องอื่น ๆ อีกนิดหน่อย

ฮันเตอร์ เอส ทอมป์สัน ที่คุณเคยรับบทในเรื่อง Fear and Loathing in Las Vagas กับเชน แม็กโกแวนใน Crock og Gold เป็นเพื่อนคุณทั้งคู่ แล้วทั้งคู่ก็ติดเหล้าและเป็นคนสุดโต่งด้วย

ก็จริงครับ

แล้วสุรากับยาเสพติดมีอิทธิพลอะไรในชีวิตคุณบ้าง

มันก็เปลี่ยนไปนะเมื่อเราโตและแก่ขึ้น ตอนผมเด็กมาก ๆ แล้วบ้านผมก็.. เอางี้.. มันไม่ใช่บ้านที่อบอุ่น มันเหมือนการทอยเต๋าเสี่ยงดวง คุณไม่รู้เลยว่าแต่ละวันจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง บางทีก็โดนแจกันปาใส่ มันเป็นแบบนี้แหละครับ เพราะงั้นอย่างน้อยที่สุด สำหรับผมมันก็เป็นเหมือนประสบการณ์ที่ผมต้องแบกรับไว้ตลอดชีวิต แล้วช่วงเวลาเหล่านั้น ไม่ว่ามันจะแย่ งดงาม ปั่นป่วนแค่ไหนมันก็จะสอนให้เรารู้ว่าคุณจะต้องสู้ยังไงและทำไม เรียนรู้ว่าอะไรสำคัญและไม่สำคัญ แล้วผมก็ได้มาตื่นรู้จริง ๆ ในวินาทีที่ลูกคนแรกของผมเกิดมา มันเหมือนมีใครยกม่านออกจากตาผม จู่ ๆ ทุกอย่างก็ชัดเจน สว่างกระจ่างใสขึ้นในทันที หลังจากช่วงเวลาหลายปีในฮอลลีวูดที่ผมไม่เคยเข้าใจเลยว่าทั้งหมดนั่นมันคืออะไรและไม่เคยเข้าใจว่าพวกเขาต้องการอะไรจากผมกันแน่ เอเย่นส์ก็เอาแต่บอกผมว่านายต้องสนใจอาชีพตัวเองบ้างนะ นายต้องเล่นหนังดัง ๆ ทำรายได้เยอะ ๆ นะ อยู่ ๆ เรื่องพวกนี้ก็กลายเป็นแค่เรื่องตลกไร้สาระในทันทีที่คุณมองไปเห็นมนุษย์ตัวเล็ก ๆ นี้ คุณบอกตัวเองว่า ตอนนี้รู้แล้วว่าทำไมเราผ่านเรื่องพวกนั้นมาทั้งหมด ผมภูมิใจที่ได้ทำทุกอย่างที่ผมอยากทำโดยไม่ถูกไล่ออกบ่อยเกินไปนัก หนังทุกเรื่องที่ผมแสดงมาทั้งหมด ผมขออุทิศให้ลูก

แล้วหนังที่คุณปฏิเสธไปคุณเคยเสียดายบ้างรึเปล่า

ไม่ครับ “ความทะเยอทะยาน” เป็นคำที่ผมรู้สึกว่ามันเลอะเทอะ ถ้าคุณพูดถึงผมว่า “เขามีความทะเยอทะยานมาก” มันเหมือนคุณกำลังบอกว่าผม “พร้อมทำทุกอย่าง ยอมทำทุกอย่าง” (เพื่อให้ประสบความสำเร็จ) ซึ่งผมไม่ชอบเลย คำว่าแฟนคลับนี่ผมก็ไม่ชอบนะ

อย่างที่เรารู้กันว่าคนดูชอบคุณในฐานะแจ็ก สแปร์โร่วมาก คุณเคยแสดงในสัตว์มหัศจรรย์ด้วยนี่ แต่การผจญภัยครั้งนั้นมันจบลงแล้ว คุณรู้สึกยังไงบ้าง นั่นเป็นการตัดสินใจของคุณรึเปล่า

หมายถึงที่ผมไม่ได้แสดงในสัตว์มหัศจรรย์ต่อแล้วน่ะเหรอ คุณก็คงรู้ นั่นผมไม่ได้ตัดสินใจเอง เป็นการตัดสินใจของวอร์เนอร์ บราเธอร์ส ต้องขอขอบคุณประสบการณ์อันยาวนานเกี่ยวกับฮอลลีวูดและนักแสดงของพวกเขาที่ทำให้พวกเขามีความรู้มากมายเกี่ยวกับวงการนี้ วิเคราะห์มันออกมาแล้วก็ถามผมอย่างสุภาพว่าให้ผมลาออกจากบทนั้น ผมก็ตอบไปอย่างสุภาพว่าได้ครับ ก็เท่านั้นแหละ

ยูจีน สมิธ และเชน แม็กโกแวน ซึ่งเป็นตัวเอกในหนังและสารคดีของคุณทั้งคู่เป็นคนขบถ คุณคิดว่าตัวเองเป็นยังไง

คำว่า ขบถ เป็นคำที่ดี แต่หลายปีที่ผ่านมามันกลายเป็นเหมือนการแปะสติ๊กเกอร์โฆษณามากกว่า ตอนที่ผมยังหนุ่ม ๆ แล้วเริ่มเป็นที่รู้จัก เขาก็เรียกผมว่า “เขาเป็นเจมส์ ดีนคนถัดไป เป็นคนขบถ เป็นแบบนั้นแบบนี้”

แล้วตอนนี้ล่ะ

คงบอกว่าผมเป็นคนกบฏมั้ง

ต่ออะไรละ

โลกนี้ต้องการความจริง โชคร้ายที่ผมเป็นแค่นักแสดงคนหนึ่ง แค่คนคนเดียว ผมพยายามใช้งานของผม หนังของผมเป็นช่องทางการสื่อสาร ผมพยายามมองโลกผ่านมุมมองของตัวละครต่าง ๆ กัน พวกเขาไม่ได้เป็นคนนอกคอก แต่ก็ไม่ใช่คนใน ผมชอบการได้ศึกษาว่าอะไรคือความปกติและอะไรที่คนมองว่าปกติและอะไรที่ไม่ปกติอีกต่อไปแล้ว และใครเป็นคนกำหนด ผมชอบตั้งคำถามกับตัวเอง ผมมีเหตุผลในการรับหนังที่อยากเล่นเสมอ แต่ผมก็รู้ว่ามันไม่ได้ส่งผลดีกับ(สุขภาพจิต)ผมหรอก เพราะลักษณะนิสัยของตัวละครพวกนั้นด้วยมั้ง แต่ผมก็ต้องฟังสัญชาตญาณของตัวเองไง เพราะถ้าไม่ผมก็จะสติแตก ผมอยากทดลองอะไรใหม่ ๆ มากกว่าจะเดินไปตามทางที่ถูกแผ้วถางเอาไว้แล้ว ทางที่ปลอดภัยและสะดวกสบาย ผมอยากสำรวจขอบเขตใหม่ ๆ

การเป็นขบถในฮอลลีวูดเป็นยังไง

มีคนถามผมว่าผมรู้สึกโดนบอยคอตต์จากฮอลลีวูดมั้ย

หนังสือพิมพ์ซันเดย์ ไทม์ส

ผมขอตอบอีกครั้ง ใช่ แต่ไม่เป็นไรหรอก ผมก็ชอบแบบนี้

ยังไงนะ

เขาบอยคอตต์ผมก็ดี เพราะนั่นหมายความว่าผมคงมีอิทธิพลอะไรต่อพวกเขา และมันหมายความว่าพวกเขากลัวไง มันเหมือนคุณอยู่ริมฝั่งแม่น้ำ ส่วนพวกเขาอยู่อีกฝั่งหนึ่ง ตรงกลางระหว่างเราเป็นกระแสน้ำเชี่ยวกราก วุ่นวายวกวน และเมื่อสายน้ำเป็นแบบนั้น ก็ยากที่จะมีใครพยายามไปเปลี่ยนแปลงมัน

พอจะมีทางทำให้สถานการณ์ของคุณดีขึ้นมั้ยเมื่อคุณถูกกล่าวหาว่าใช้ความรุนแรงในครอบครัว

เป็นสิ่งที่ผมกำลังพยายามนำข้อเท็จจริงออกมาให้คนได้รู้ครับ ลูกชายถามผมว่า “ตกลงศาลนี่ให้ความยุติธรรมกับพ่อหรือยิ่งทำร้ายพ่อเข้าไปอีก” เขาอายุ 14 ปี แล้วตอนนั้นผมก็เพิ่งมารู้ตัวว่าผมไม่มีคำตอบให้เขาเลย ผมก็ได้แต่บอกว่า “ไม่รู้สิ อาจทั้งสองอย่างมั้ง” ผมว่ามันไร้สาระที่จะโดดไปหน้ากล้องแล้วไปแฉใคร ความเกลียดชังมันอาจจำเป็นในบางครั้ง แต่อีกหลายครั้งมันก็เป็นอารมณ์ที่รุนแรงเกินไป ผมอาจเคยมีเศษเสี้ยวของความเกลียดชังอยู่ในตัวเอง แต่ตอนนี้ไม่ได้สนใจแล้ว การเกลียดแปลว่าคุณยังพูดถึงมันอยู่ การเกลียดแปลว่าคุณหงุดหงิดกับมัน แต่ภารกิจเดียวของผมก็คือการนำความจริงออกมาให้คนรู้ ฮอลลีวูดเป็นวงการแห่งเส้นสายและเงินทอง มีพวกอนุรักษ์นิยมที่ชอบเล่นโบวลิ่งกับเทนนิสกัน คนพวกนั้นแหละมองว่าผมเป็นสินค้าอันตรายไปแล้ว แต่ผมไม่ว่าอะไรหรอก ผมไม่ได้อยากเป็นสินค้าหรือผลิตภัณฑ์อะไรของเขาอยู่แล้ว

บางทีมันอาจไม่ได้เป็นแบบนี้ไปตลอด

ผมก็ว่ามันคงไม่เป็นแบบนี้ไปตลอดหรอก แต่ไม่ว่าคุณจะมองมันยังไง ผมก็ยังมีแรงและศักยภาพที่จะสู้อยู่ ถึงแม้ว่าอีกไม่นานมันจะ 6 ปีแล้วก็เถอะ ผมเรียนรู้อะไรหลายอย่างจากเรื่องนี้ มันเป็นสถานการณ์ที่เสียหายกันทั้งคู่ แล้วถ้าใครเอาปัญหามาให้คุณแบกรับแต่คุณจัดการมันไม่ได้ คุณก็ต้องอยู่กับมันไปตลอดแหละ ผมไม่ได้ทำอะไรที่ผมโดนกล่าวหาเลย แต่สื่อกระแสหลักและพวกเส้นสายในฮอลลีวูดก็พร้อมใจกันบดขยี้ผมแล้ว แต่สิ่งที่ผมคิดไม่ตกก็คือจะมีเด็กอีกกี่คนที่ได้เจอผมในโรงพยาบาลหรือในกองถ่าย จะมีเด็กป่วยอีกกี่คนที่ผมเคยได้ไปหาตั้งแต่ปี 1986 ผ่านโครงการ make-a-wish ที่สานฝันเด็กป่วย แล้วมีเด็ก ๆ กี่คนที่หายจากอาการป่วย เติบโตขึ้นมา เป็นผู้ใหญ่ในตอนนี้และได้อ่านสิ่งต่าง ๆ ที่เขียนถึงผม แล้วอยู่ ๆ เกิดรู้สึกขึ้นมาว่า “เวร ไอ้นี่มันเลวนี่หว่า” นั่นแหละที่ทำให้ผมรู้สึกแย่เข้าจริง ๆ และผมได้แต่หวังว่าเรื่องแบบนี้อย่าได้เกิดขึ้นกับใครอีกเลย ผมเองก็ไม่รู้ผมจะแพ้หรือชนะ ผมแพ้ไปแล้วเมื่อ 6 ปีก่อนทันทีที่สื่อรายงานข่าวนี้ ถึงแม้วันพรุ่งนี้ผมจะชนะ ผมก็ยังแพ้อยู่ดี แต่ผมก็ยังต้องสู้ เพราะถ้าใครเอาชะแลงมาทุบตีคุณจนคุณจนมุม คุณก็ต้องสู้เพื่ออยู่รอด ไม่สู้คุณก็ตาย